https://soundcloud.com/user-640621324-362583310/fuq541wbqxec
День: 12 апреля 2017
Ղ. Աղայան կենսագրություն
Ղազարոս Աղայանը ծնվել է 1840 թվականի ապրիլի 4–ին Բոլնիս–Խաչեն (այժմ՝ Վրաստանում) հայաբնակ գյուղում։
Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում և Շամշուլդա գյուղում՝ քահանա Տեր-Պետրոսի մոտ։ 1853 թվականին ընդունվել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը, սակայն մեկ տարի անց ինքնակամ հեռացել։ Այնուհետև իր գիտելիքները լրացրել է ինքնակրթությամբ։
Աշխատել է որպես գրաշար Թիֆլիսում, Մոսկվայում և Սանկտ Պետերբուրգում։ 1867 թվականին վերադարձել է Անդրկովկաս, եղել է Էջմիածնի տպարանի կառավարիչ, խմբագրել «Արարատ» ամսագիրը (1869-1870)։ Դասավանդել է Ախալցխայի, Ալեքսանդրապոլի, Երևանի, Շուշվա դպրոցներում (1870–1882), եղել Վրաստանի և Իմերեթիայի հայկական դպրոցների թեմական տեսուչ։
Հ. Սահյան Ուշ աշնան երգը
Չվող թռչուններն անցան գնացին
Պարան առ պարան,
Շարան առ շարան անցան գնացին:
Ականջների մեջ
Վերջին որոտի կանչերը տարան
Ու վերջին կանաչ-կարմիրը տարան
Իրենց թևերին:
Աչքերում իրենց թափուր մնացած
Բույն-օջախների պատկերը տխուր
Եվ կտուցներին` իրենց թափառիկ,
Անգուշակելի ծիվ-ծիվը տարան:
Չվող թոչուններն անցան գնացին
Շարան առ շարան…
Մնացողները կծիկ են դառնում
Թրջվելու վախից
Եվ կամաց-կամաց բներն են քաշվում:
Ծառերը մրսած մատ ների վրա
Իրենց քրքրված ստվեր-կմախքի
Կողերն են հաշվում:
Մի ուշքը շաղված շնչահատ քամի,
Շուրթերի վրա
Խոնավ շրշյունը խազալ-խաշամի,
Սատանան գիտի թե ո՞ւր է տանում:
Ցուրտ է, կմեռնի մամուռն անտառում:
Հարցեր և առաջադրանքներ`
- Արձակ շարադրիր բանաստեղծությունը:
Չվող թռչունները գնում են: նրանք իրենց հետ տանում են վերջին կանաչ-կարմիր տերևները, տանում են վերջին որոտի կանչերը և անգուշակելի ծիվ-ծիվը: Իսկ որ թռչունները, որ չեն գնում նստում են ծառի վրա՝ սառած մատիկներով և ետևում երևում է նրանց սառավ կմաղքը: Այդ ժամանակ շնչահատ եղած քամին գետնին ընկած, չորացած տերևները մեղմ շարժում է:
- Թվարկիր բանաստեղծության հերոսներին և դուրս գրիր նրանց բնութագրող դիպուկ բառերը, տողերը:
Չվող թռչուններ-Չվող թոչուններն անցան գնացին
Շարան առ շարան
Մնացած թռչուններ-Ծառերը մրսած մատ ների վրա
Իրենց քրքրված ստվեր-կմախքի
Կողերն են հաշվում:
Քամի-Մի ուշքը շաղված շնչահատ քամի,
Շուրթերի վրա
Խոնավ շրշյունը խազալ-խաշամի
- Որ պատկերը քեզ ավելի շատ դուր եկավ. պատճառաբանիր ընտրությունդ:
Ինչ ամենաշատը դուր եկավ իրենց քրքրված ստվեր-կմախքի
կողերն են հաշվում պատկերը, որովհետև այս պատկերը այնքան ճիշտ է նկարագրում այդ թռչուններին, նաև, որ նրա մեջ և՛ տխրություն կա, և՛ կարոտ, և՛ ցուրտ, և՛ լաց և այլն:
- Նկարիր բանաստեղծության էջը:
- Դուրս գրիր բառակապակցությունները. որ բառակապակցությունն է քեզ զարմացրել, հիացրել:
Չվող թռչուններն, որոտի կանչեր, կանաչ-կարմիր, մրսած մատներ, ստվեր-կմախքի, ուշքը շաղված շնչահատ քամի:
Ինձ զարմացրեցին ստվեր-կմախքի, ուշքը շաղված շնչահատ քամի բառակապակցությունները: